Het Zeeuws Museum vormt een betekenisvol onderdeel van een toekomstbestendige culturele infrastructuur die in belangrijke mate bijdraagt aan het vestigingsklimaat, de economische bestedingen, de toeristische aantrekkingskracht en de leefbaarheid van Zeeland.

ORGANISATIE en corona

Voor het tweede jaar op rij heeft de corona pandemie ook het Zeeuws Museum en haar medewerkers op de proef gesteld. Open met inachtneming van allerlei coronamaatregelen of toch weer helemaal gesloten voor bezoekers. Veiligheid van zowel bezoeker als medewerker heeft zonder uitzondering prioriteit gekregen. De noodzaak tot aanpassingen van de manier van werken en de grote wens om het bezoekers (veilig) mogelijk te maken het museum te bezoeken, heeft geleid tot creatieve oplossingen.

Gebruik van de coronacheck app in het tijdelijk kassahuisje op het Abdijplein

Sneltesten voor toegang
Van vrijdag 23 tot en met zondag 25 april nam het Zeeuws Museum op verzoek van het ministerie van OCW deel aan een pilot voor museumbezoek met sneltesten. Dit was onderdeel van een reeks pilots in de cultuursector die in de maand april plaatsvonden. In de pilot werd onderzocht hoe de testlogistiek werkt en of het publiek bereid was deze extra stappen voor een museumbezoek te zetten. Zeventien musea namen deel, geselecteerd in samenspraak met het ministerie en de 25 veiligheidsregio’s. De meest trouwe museumfans, namelijk Museumkaarthouders, konden met een negatieve sneltestuitslag én een reservering via museum.nl een van de musea bezoeken tijdens de nationale Museumweek van 19-25 april. In de musea gold bovendien het museumprotocol, waardoor een zo veilig mogelijke situatie werd gecreëerd. Het betrof een kleine pilot met een beperkt aantal plaatsen voor musea én bezoekers. Circa 150 bezoekers hadden deze sneltest er graag voor over en genoten van het bezoek aan het Zeeuws Museum.

Museumrobot
Interactieve rondleidingen, in principe Nederlandstalig maar eventueel ook in het Engels op verzoek, gratis voor iedereen waar ook ter wereld. Deze persoonlijke rondleiding met behulp van een geavanceerde robot kon van maart tot en met juni worden gereserveerd. Samen met een rondleider en allernieuwste telepresence robot GoBe van Smartrobot.Solutions konden bezoekers online en heel dichtbij de Zeeuwse wandtapijten komen. Een heuse wereldprimeur voor dit systeem in het Zeeuws Museum. Tegelijkertijd werd ook duidelijk dat de tegelvloer van de tapijtenzaal niet geheel was voorbereid op de wieltjes onder deze robot. Ook de technische stand van zaken zowel in het museum als bij de gebruikers laat nog genoeg te wensen over. Om deze reden hebben we besloten deze rondleidingen gratis aan te bieden. We kunnen (nog) niet de kwaliteit garanderen waar wij normaliter voor staan. Wel vragen we na afloop de deelnemers hun ervaringen met ons te delen. En we vragen om een vrijwillige bijdrage achteraf. Het aantal deelnemers wat hieraan bijdraagt en de verschillende bedragen sterken ons in de verwachting dat we in de toekomst online rondleidingen tegen betaling kunnen gaan aanbieden.
De robotrondleidingen zorgen er voor dat onze collega’s van Team Publiek en Veiligheid ook actief kunnen blijven tijdens de sluitingsperiodes van het museum en we onze museumdocenten werkzaamheden kunnen aanbieden.

Hybride overleg van het COVID-19 team

Achter de schermen
Het museum is in 2021 meerdere perioden gesloten voor bezoekers. Achter de schermen zijn veel van de reguliere werkzaamheden 'gewoon' doorgegaan. Een deel van de medewerkers werkt vanuit huis, een deel op locatie in het museum. De collectie in staande presentaties wordt onder handen genomen voor een schoonmaakbeurt. Ook in het depot kunnen werkzaamheden voor registratie, behoud en onderzoek worden voortgezet. De voorbereidingen voor toekomstige presentaties gaan gewoon door. Een museum zonder bezoekers mist zijn doel: wij willen bezoekers ontmoeten, inspireren, verwonderen, irriteren misschien zelfs... en aan het denken zetten. Een van de hoogtepunten in 2021 was dan ook de opening van de presentaties Dichterbij Jan Heyse en Vanuit de Diepte. Eindelijk hadden we weer gesprekken en ontmoetingen in het museum!

ORGANISATIE en codes CD&I, GCC en FPC

In 2019 onderschreef het Zeeuws Museum de Code Diversiteit & Inclusie (CD&I). Deze heeft als doel ervoor te zorgen dat de culturele en creatieve sector in Nederland de brede diversiteit van de Nederlandse samenleving representeert. Het onderschrijven van deze code heeft het bewustzijn vergroot dat de diversiteit van de samenleving nog lang niet wordt weerspiegeld in de collectie, de tentoonstellingen en activiteiten, in het publiek en de partners van het Zeeuws Museum en in de mensen die er werken. Om een inhaalslag te maken en invulling te geven aan de code hebben we ons aangesloten bij twee initiatieven. De deelname hieraan heeft een intern proces versneld dat al gaande was, en onder andere tot uitdrukking kwam in meerdere sociale projecten. Het heeft ook de overtuiging versterkt dat we een belangrijke rol moeten spelen in het verbinden van uiteenlopende groepen mensen in de samenleving.

Sinds 2021 neemt het Zeeuws Museum daarom deel aan The Change Network van OF/BY/FOR ALL. En om de Code Diversiteit & Inclusie te vertalen naar de praktijk is het Zeeuws Museum ook deel geworden van het landelijke collectief Musea Bekennen Kleur. Als onderdeel van de eerste lichting heeft het Zeeuws Museum met medewerkers van twaalf andere musea en een aantal experts gereflecteerd op wat er goed en niet goed gaat in onze musea. Aan de hand daarvan hebben we samen de Verbintenis geschreven; een statement waarin we ons verbinden aan echte verandering plus een aantal doelstellingen. Elke erfgoedinstelling brengt bij deze verbintenis een eigen actieplan uit waarin specifiek en waar mogelijk meetbaar wordt omschreven op welke manier het invulling geeft aan de doelen in dit document. Dit actieplan is in 2021 opgeleverd en zal de komende jaren onze leidraad zijn. Vanuit het oogpunt van transparantie zal dit actieplan in 2022 op onze website gepubliceerd worden.

De Governance Code Cultuur 2019 (GCC) is voor het museum aanleiding geweest om in 2021 het Reglement voor de Raad van Toezicht en het Directiereglement te herzien. Beiden zijn te vinden op onze website:

• Reglement voor de Raad van Toezicht
• Directiereglement

De implementatie van de Fair Practice Code (FPC) zal in 2022 verder uitgewerkt worden binnen het samenwerkingsverband Zeeuws Cultureel Overleg. Mogelijk leidt dit tot aanpassingen of aanvullingen op de werkwijze.

Middelburgpagina

De website van het museum heeft een extra pagina gekregen, namelijk 'Dagje uit Middelburg'. Uit onderzoek blijkt dat bezoekers aan het museum graag een dagvullend programma willen voor hun bezoek aan Middelburg. Via deze nieuwe pagina bieden we inspiratie voor zo’n dag. Zeker nu vanwege coronamaatregelen veel vakanties in eigen land worden gepland, is een pagina met suggesties tot invulling van een dagje-uit een welkome aanvulling.

Dagje uit in Middelburg. De Markt met het oude stadhuisFoto Viorella Luciana

ZM OP LOCATIE

re_USED re_SATIN re_COLOUR
Voor de zevende keer op rij is het Zeeuws Museum vertegenwoordigd op de Dutch Design Week (DDW) in Eindhoven. Dit keer weer met fysieke presentatie. In een breed samenwerkingsverband onderzoekt het Zeeuws Museum de herkomst én toekomst van achttiende- en negentiende-eeuws gebrocheerde damast. In aanloop naar de presentatie re_USED re_SATIN in het Zeeuws Museum, wordt in Eindhoven verder ingezoomd op dit project. Belangrijk thema tijdens de DDW betreft kleur: Welke verf- en beitsstoffen en nabehandelingen liggen ten grondslag aan dit glanzende, kleurrijke damast? Is groen wel groen of toch ooit blauw? Voor welke keuzes staan we als stof en jas opnieuw geproduceerd worden? Remi Veldhoven, Hul le Kes, EE Exclusives-Van Engelen & Evers, Wolkat, Michael Nix, Art Proaño Gaibor (Rijkserfgoedlaboratorium), Loret Karman (De Amsterdamse Steek), Betty Stikkers en het Zeeuws Archief tonen hun bevindingen en bedenkingen. Meer dan 12.000 bezoekers aan de DDW kwamen dit keer een kijkje nemen bij onze stand!

Partnerschap VriendenLoterij

In maart werd bekend dat we de komende vijf jaar weer vaste partner zijn van de VriendenLoterij (voorheen BankGiro Loterij). En daar zijn we trots op! Normaal gesproken vindt in deze tijd van het jaar het feestelijke Goed Geld Gala plaats waar de symbolische cheques aan culturele partners worden uitgereikt. Dankzij deze substantiële bijdrage van de VriendenLoterij worden bijzondere tentoonstellingen en projecten mogelijk. Recente voorbeelden zijn de tentoonstelling en programmering bij Nooit meer werken, de presentatie op de Dutch Design Week en het inzetten van een museumrobot bij een noodgedwongen gesloten museum. Allemaal gerealiseerd mede dankzij de VriendenLoterij.

Zeeuws Museum Zakelijk

Het netwerk Zeeuws Museum Zakelijk is een community van maatschappelijk betrokken ondernemers, die geïnteresseerd zijn in de Zeeuwse cultuur. Het netwerk heeft als doelstelling financieel bij te dragen aan activiteiten van het Zeeuws Museum en het vergroten van draagvlak voor het museum in Zeeland. Het netwerk telt eind 2021 zeventien leden. Zeeuws Museum Zakelijk maakt de doorlopende leerlijn voor het basisonderwijs ZM in de school mede mogelijk.

Zeeuws Museum bus onderwegFoto Janna Dieleman

RAAD VAN TOEZICHT

Het Zeeuws Museum wordt geëxploiteerd door de Zeeuwse Museumstichting. Deze stichting wordt bestuurd door directeur/bestuurder Marjan Ruiter. De toezichthoudende taken worden vervuld door de Raad van Toezicht. Bestuur en toezicht verhouden zich zoveel mogelijk tot elkaar conform het Raad-van-Toezicht-model, zoals beschreven in de Governance Code Cultuur uit 2019.
Deze Code wordt door de Raad van Toezicht als richtlijn gebruikt bij het evalueren van zijn werkzaamheden en de samenwerking tussen directeur en toezichthouder. De in de Code beschreven principes en best practices worden toegepast.

In de praktijk betekent dit dat de directeur/bestuurder verantwoordelijk is voor het reilen en zeilen van het museum. De Raad van Toezicht stelt de begroting en de jaarrekening vast en ziet toe op de wijze waarop de directeur/bestuurder gestalte geeft aan het realiseren van de doelstellingen van het museum. De directeur/bestuurder wordt benoemd door de Raad van Toezicht. Benoeming van de leden van de Raad van Toezicht vindt plaats door Gedeputeerde Staten van Zeeland, op voordracht van de zittende Raad en met inspraak van de bestuurder.

Dit jaar vergadert de Raad van Toezicht vijf keer. Bovendien heeft één klankbordsessie plaatsgevonden en zijn er meerdere informele overleggen geweest tussen de Raad en de directeur/bestuurder over uiteenlopende onderwerpen. Vanzelfsprekend is daarbij veel aandacht geweest voor de sluiting van het Zeeuws Museum vanwege de maatregelen die zijn genomen ter bestrijding van het COVID-19 virus en de gevolgen daarvan voor de museumorganisatie en haar medewerkers. In 2021 heeft een vervolggesprek plaatsgevonden met het bestuur van de Vrienden van het Zeeuws Museum om kennis te nemen van de activiteiten en doelen van de Vriendenstichting.
In 2021 zijn het Reglement voor de Raad van Toezicht en het Directiereglement geactualiseerd op basis van de Governance Code Cultuur 2019 en vastgesteld. Conform het Reglement voor de Raad van Toezicht ontvangen de leden geen bezoldiging voor hun werkzaamheden.

De Raad wordt door de bestuurder/directeur regelmatig geïnformeerd over de gang van zaken in het museum. De Raad bespreekt met de directie de plannen die het museum ontwikkelt op inhoudelijk en financieel gebied. Regelmatig wordt een beroep gedaan op de expertise van individuele raadsleden. De Raad van Toezicht kent één commissie: de auditcommissie. Deze financiële commissie komt jaarlijks twee tot drie maal bijeen. De voorzitter van de Raad van Toezicht plus een lid voeren jaarlijks een functioneringsgesprek met de directeur/bestuurder en doen, indien daartoe aanleiding is, voorstellen aan de Raad inzake de honorering van de directeur.

De Raad van Toezicht van het Zeeuws Museum bestaat uit vijf leden inclusief de voorzitter. In 2021 hebben geen wijzigingen in de samenstelling van de raad plaatsgevonden.

In december 2020 is Mirjam van Zuilen, de zittende voorzitter van de Raad van toezicht, helaas overleden. Als Raad hebben we stilgestaan bij deze gebeurtenis die op ons allemaal heel veel indruk heeft gemaakt. Mirjam heeft zich altijd ingespannen om van de Raad van Toezicht een hecht team te maken en deed dat met veel energie en inzicht. Inmiddels is een sollicitatieprocedure gestart voor haar opvolging. Dit geldt ook voor de opvolging van Bob Crezee, wiens positie na het verstrijken van twee termijnen lidmaatschap op grond van de statuten is opengevallen.

Samenstelling Raad van Toezicht in 2021:

Mirjam van Zuilen - voorzitter († december 2021)
Hoofd Marketing & Communicatie ADRZ (Admiraal De Ruyter Ziekenhuis)
Nevenfuncties:

• Voorzitter Raad van Commissarissen Rabobank Walcheren/Noord Beveland
• Lid Raad van Toezicht Kinderopvang Zeeuws Vlaanderen
• Lid Raad van Toezicht ZB| Planbureau en Bibliotheek van Zeeland
• Eigenaar Van Zuilen CoCo

Arjen Meeuwsen - vicevoorzitter
Senior beleidsmedewerker/waarnemend afdelingshoofd Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling gemeente Reimerswaal
Nevenfunctie:

• Eigenaar Meeuwsen Mediation

Bob Crezee - lid (financiële commissie)
Partner Quiosq Heritage Projects, Leiden
Nevenfuncties:

• Lid Raad van Toezicht Stichting Hart, Haarlem
• Vicevoorzitter bestuur Zandvoorts Museum
• Voorzitter bestuur Museum Haarlem

Francien Petiet - lid
Senior policy advisor/project manager, University College Roosevelt
Nevenfuncties:

• Lid van de Raad van Toezicht van Erfgoed Zeeland
• Lid van de Hurgronje-onderzoeksgroep van prof. dr. Arjan van Dixhoorn

Kees Verheijen - lid (financiële commissie)
Directeur dienst Financiën, Inkoop en Projecten, Scalda

Marjan Ruiter - Directeur/Bestuurder:
Nevenfuncties:

• Lid Ethische Code Commissie
• Lid bestuur Vereniging Zeeuwse Musea
• Lid jury Museumprijs Prins Bernhard Cultuurfonds

Tweevlaksbord langs de weg vraagt aandacht voor de tentoonstelling re_USED re_SATINFoto Angelique Jansen