Leren & Verbinden

Het Zeeuws Museum verbindt nieuwe generaties met het erfgoed van Zeeland. Samen met vertegenwoordigers van verschillende maatschappelijke sectoren als onderwijs, wetenschap, zorginstellingen en bedrijfsleven, zowel binnen en buiten Zeeland, onderzoekt het Zeeuws Museum wegen om deze verbinding duurzaam tot stand te brengen en te onderhouden.

De COVID-19 pandemie en de maatregelen ter bestrijding van een verdere verspreiding maken dat het Zeeuws Museum halverwege maart moet omschakelen van onsite ontvangsten en activiteiten op zaal, in de werkplaats en in de ontvangstruimte naar online presentaties en publicaties. De online bezoeker wordt in 2020 een actieve museumbezoeker.

Corona proof entree verplaatst. Foto Pim Top

De nieuwe, corona proof entreeFoto Pim Top

ONDERWIJS

Educatie is één van de speerpunten van het Zeeuws Museum. Educatie richt zich zowel op jongeren (zowel in schoolverband als daarbuiten) als op volwassenen. Voor beide doelgroepen is er een aanbod op maat. Het museum stelt zich ten doel kennis en ervaring op een interactieve wijze te delen. Vanwege COVID-19 en daaruit voortkomende maatregelen en (tijdelijke) sluitingen van het fysieke museum, zijn sommige programmaonderdelen in de loop van het jaar komen te vervallen. Andere elementen zijn op creatieve wijze voortgezet, aangepast aan de situatie.

ONSITE activiteiten t/m 12 maart
Tot 12 maart vinden er onsite in het museum nog allerlei activiteiten plaats. Er zijn cursussen door de Vrije Academie (filosofie, kunstgeschiedenis en verdieping symboliek), lezingen, presentaties en workshops door eigen medewerkers. Zo is er bijvoorbeeld op 12 februari een college over de Wonderkamers voor University College Roosevelt (UCR). De UCR organiseert op 5 februari de Hurgronjelezing met Klaas van Berkel, Rijksuniversiteit Groningen, en op 4 maart die van Lotte van den Bergen van het Etty Hillesum onderzoekscentrum. De coronarichtlijnen maken de ontvangst van onderwijsgroepen en lezingen na 12 maart onmogelijk.

Bezoek van leerlingen van het Lodewijkcollege

Bezoek door leerlingen van het Lodewijkcollege

Programma's basisscholen
Leerlingen van de Frans Naereboutschool uit Middelburg bezoeken het museum op 22 januari om deel te nemen aan het programma Kunst kijken op zaal. Basisschool De Schakel uit Oudelande neemt deel aan beide educatieve programma’s Beestenbal en Beeldtaal bij Dit is Zeeland. Basisschool Jan Wouter van den Doel uit Zierikzee komt zelfs met de groepen 1 en 2, de kleuters dus, naar het Zeeuws Museum op 14 februari.
Ook zijn tot 12 maart 2020 drie basisscholen (ABS en Wilgenhof uit Middelburg en Het Kompas uit Oost-Souburg) actief met gastlessen op school en museumbezoeken voor het programma ZM in de school, de doorgaande ontwikkelleerlijn van het Zeeuws Museum.

Musea Bekennen Kleur/G8
Vanaf december wordt een onderwijspilot gelanceerd door het landelijke platform Musea Bekennen Kleur (MBK). Deze onderwijspilot is bestemd voor de groepen 8 (=G8) van het basisonderwijs. De twaalf musea die in 2020 deel uitmaken van MBK testen in deze pilot nieuw lesmateriaal uit in een basisschool met als onderwerp culturele diversiteit. Leerlingen worden uitgedaagd onderzoek te doen naar de vragen: Wie ben ik? Wie ben jij? Dit onderzoek gaat over henzelf, maar ook over familie, de wijk, een object, een tentoonstelling. MBK is voor deze pilot een samenwerking aangegaan met twee basisscholen op Curaçao. Leerlingen zijn gefilmd en vertellen over hun leven en de geschiedenis van Curaçao en stellen vragen aan leerlingen in Nederland. Het Zeeuws Museum gaat voor deze pilot een samenwerking aan met basisschool Het Kompas in Oost Souburg. Kunstenares Femke Gerestein is door het Zeeuws Museum gevraagd als projectverantwoordelijke voor de verdere opzet van deze samenwerking.

Betekenisvolle ontmoeting
In de tentoonstelling Nooit Meer Werken bij het werk van Ottonie von Roeder hebben vrijwilligers van het Zeeuws Museum in 2019 en de eerste drie maanden van 2020 bezoekers geïnterviewd en enquêtes laten invullen. Vragen, opgesteld door kunstenaar Ottonie von Roeder, zijn leidend geweest: hoe denk jij over de toekomst van werken? Hoe denk jij over de nieuwste technologie en robotica van de eenentwintigste eeuw? Van deze interviews zijn aantekeningen gemaakt. Deze interviews zijn na afloop onderworpen aan een waarderend onderzoek.
Uit dit onderzoek blijkt dat ruim 100 van de 350 interviews bijzondere gesprekken hebben opgeleverd. Dit resultaat is aanleiding om verder te gaan met dit soort bijzondere gesprekken, omdat het invulling geeft aan de wens van het Zeeuws Museum om een plek voor betekenisvolle ontmoetingen te zijn. In coronatijd is het Zeeuws Museum ook gesloten voor vrijwilligers. Zowel voor al onze vrijwilligers als voor het Zeeuws Museum is dat een gemis, juist omdat de vrijwilligers vaak een belangrijke rol spelen in deze ontmoetingen met bezoekers.

ONSITE activiteiten vanaf 14 juni
Het Corona protocol voor musea heeft verstrekkende gevolgen voor het museum. De route in het Zeeuws Museum is tijdelijk ingrijpend aangepast en er kunnen maximaal 100 bezoekers per dag ontvangen worden. De aangepaste route heeft ook als gevolg dat het museum tijdens de reguliere openingstijden niet te bezoeken is door bezoekers die niet in staat zijn om trappen te lopen. Speciaal voor die groep bezoekers wordt het museum een ochtend per week opengesteld. Ook groepen kunnen niet ontvangen worden in het museum. Speciaal voor deze groep bezoekers zet het museum daarom in op buitenactiviteiten.

Familierondleiding Abdij
Deze wandeling over het Abdijplein en door de kerken en de kloostergangen richt zich op families van maximaal acht personen en vindt plaats op donderdagen en zaterdagen in augustus en september. De wandeling wordt uitgevoerd in samenwerking met de Abdijkerken en begeleid door museumdocenten van het Zeeuws Museum. Deze laatsten worden geïnstrueerd door architect en kerkbestuurder Johan de Koning. Deelnemers ontvangen van de museumdocent een hand-out over de Abdij. Mireille Hentenaar ontwerpt een eenvoudig pamflet over de Abdij voor kinderen vanaf acht jaar. Op 25 september krijgen ook de zakelijke Vrienden deze corona proof Abdijwandeling aangeboden.

De kloostergangen, onderdeel van de AbdijrondleidingFoto Pim Top

Ontvangst groepen op het Abdijplein
The 'summerschool' van 50 leerlingen van de Archipel basisscholen wordt in samenwerking met de UCR met rapmuziek en streetdance ontvangen op het Abdijplein (28 juli). Op 22 augustus worden 150 nieuwe UCR studenten hier verwelkomt met een ludiek studiespel over de Abdij.

Rondleiding “In Volle Vrijheid”
Op donderdag 1 oktober starten onsite in het museum de rondleidingen “In Volle Vrijheid” voor schoolgroepen, waaraan de Frans Naereboutschool (Vlissingen), De Palmenhof (Sint Laurens), De Goede Polder (Vrouwenpolder) en Archipelschool Het Talent en de ABS uit Middelburg deelnemen. In de herfstvakantie wordt deze rondleiding ook als familierondleiding aangeboden.

ONLINE activiteiten vanaf 12 maart
UCR colleges
Samen met het Zeeuws Museum realiseert UCR twee colleges in maart en april waaraan studenten van de nieuwe studierichting Engineering deelnemen. Zij bezoeken online via een Prezi presentatie de tentoonstelling Nooit Meer Werken en stellen vragen aan Ivo van Werkhoven, curator en samensteller van de tentoonstelling. Bij de start van het nieuwe collegejaar hebben belangstellenden uit heel Nederland deelgenomen aan een online college over het onderzoek en werk van kunstenaar Ottonie von Roeder, wiens werk te zien is in Nooit Meer Werken.

Still uit video van Hoekman Brothers voor ZM tekenclub van Michiel Paalvast

Collectieverhalen en ZM Tekenen
Vanaf april publiceert het Zeeuws Museum de serie Collectieverhalen, met als favoriet van de online bezoeker het verhaal over een van de quilts van het Zeeuws Museum. Vanaf begin augustus worden films met tekenopdrachten voor online bezoekers gemaakt door kunstenaars die zich laten inspireren door de online collectie. Deelnemende kunstenaars aan ZM Tekenen in 2020 zijn Michiel Paalvast, Femke Gerestein en Liesbeth Labeur.

Rondleidingen met de robot
Woensdag 28 augustus is in het Zeeuws Museum de eerste rondleiding met de robot van Smartrobot.solutions. Vanuit thuis kunnen bezoekers na het downloaden van een applicatie, met een robot op zaal de presentatie Dit is Zeeland en Nooit meer werken verkennen. De rondleider bij de robot staat garant voor een persoonlijk verhaal op zaal en maakt de rondleiding interactief.

Design campagne Robotweek. Ontwerp Daan Brand

De eerste robotrondleidingen vinden plaats in samenwerking met eventbureau Meet Me Events en WVO Zorg en belangstellenden uit de directe kennissenkring van het Zeeuws Museum. Een tweede programma met robotrondleidingen start in december, en maakt deel uit van de online familieactiviteiten tijdens de kerstvakantie. Rondleidingen met de robot, oorspronkelijk bedoeld voor mensen die door omstandigheden niet in staat zijn het museum te bezoeken, worden door de COVID-sluiting voor iedereen toegankelijk!

ONLINE Educatie
Digitale downloads
Vanwege de gedwongen overstap naar vooral online activiteiten moeten vertrouwde onsite hands-on educatieve instrumenten worden vervangen. Hiervoor worden verschillende digitale downloads ontwikkeld.
De digitale publicatie Vleugelslag wordt samengesteld met als uitgangspunten de tentoonstelling Nooit Meer Werken en de semipermanente presentatie Dit is Zeeland. Verschillende docenten en leerlingen testen deze publicatie dit jaar, lancering vindt plaats in 2021. Deze digitale download is bestemd voor docenten en leerlingen van het voortgezet onderwijs, in het bijzonder voor leerlingen van de Zeeuwse (en landelijke) Technasia.

ZM Vleugelslag boekblok cover. Ontwerp Robin Stam

In december is de basis gelegd voor de digitale download Tegelijkertijd, bestemd voor bovenbouw basisonderwijs en onderbouw voortgezet onderwijs. In deze publicatie worden objecten en kunstwerken uit de presentatie Dit is Zeeland als referentie gegeven voor de tien tijdvakken van het geschiedenisonderwijs. Tegelijkertijd vormt ook het lesmateriaal waarmee het Zeeuws Museum participeert in het nieuwe educatieve project “Reizen in de tijd”, ontwikkeld door Erfgoed Zeeland en Kunsteducatie Walcheren voor het onderwijs in Zeeland. Dit project gaat van start in april 2021.

SOCIAAL MAATSCHAPPELIJKE PROGRAMMA’S

Het Zeeuws Museum streeft ernaar een plek te zijn die mensen verbindt en met elkaar in gesprek brengt. Met dit voor ogen worden speciale programma's ingezet, waarin wordt samengewerkt met gemeenschappen en groepen mensen in en buiten Zeeland. Uitgangspunt is dat de sociale en maatschappelijke betekenis van de projecten voor deze specifieke doelgroepen van grote waarde zijn.

Huis van Herinnering
Het programma Huis van Herinnering is in 2020 niet actief uitgevoerd. Tot begin maart is het mogelijk de rondleiding Onvergetelijk Zeeuws Museum te organiseren op de vaste eerste vrijdag van de maand en op aanvraag. Hieraan hebben elf mensen deelgenomen.
Het museum organiseert daarnaast rondleidingen voor ouderen met vaak ook somatische klachten. Vanuit zorgcentra, buurthuizen en organisaties worden groepen ontvangen. Ook deze rondleidingen worden in kleinere groepjes gegeven. Voor deze groepen is de gang naar het museum vanaf maart eigenlijk onmogelijk. De eerste experimenten met de robotrondleidingen zijn dan ook met deze doelgroepen.

Onvergetelijk
In het najaar organiseert het Zeeuws Museum twee online bijeenkomsten met de coördinatoren van de andere elf musea in Nederland die de Onvergetelijk rondleidingen organiseren. Hier worden ideeën voor activiteiten met deze groepen gedeeld. Vanuit de afdeling Leisure & Events Management van de Breda University of Applied Sciences is door tweedejaars student Dominique Obdeijn een stageonderzoek verricht onder stakeholders van het Zeeuws Museum. De resultaten van het onderzoek geven meer inzicht in de opzet en uitwerking van de rondleiding Onvergetelijk.

In samenwerking met Samen dementievriendelijk organiseert het museum in 2020 een keer de publiekstraining Goed omgaan met dementie, waaraan dertien mensen deelnemen. Deze training is voor iedereen die meer wil weten over dementie. In de training leert men in simpele stappen beter contact te maken als je een (on)bekende met dementie tegenkomt.

Belevenistafel september 2020. Foto Toorenvliet Middelburg

De Belevenistafel in actie, september 2020Foto Toorenvliet Middelburg

Belevenistafel
Omdat een fysiek bezoek aan het museum ook voor kwetsbare groepen vanaf medio maart niet mogelijk is, wordt actief gezocht naar een betekenisvol alternatief. Deze wordt gevonden door deelname aan de digitale Belevenistafel. Vanaf 21 september, Wereld Alzheimer Dag, maakt het Zeeuws Museum met het programma Onvergetelijk Zeeuws Museum deel uit van de Belevenistafel. Deze 'tafels' zijn te vinden op 800 locaties in Nederland en België.

De bewoners van zorginstellingen zitten met elkaar of met hun naasten rond een 'digitale tafel'. Hierop bekijken ze samen uitgebreid afbeeldingen van tien topstukken uit de collectie van het Zeeuws Museum. Door ondersteunende vragen te stellen en beeld- en geluidsfragmenten te tonen, komen verhalen en herinneringen bij de deelnemers naar boven en ontstaan onverwachte gesprekken.
De Onvergetelijk Zeeuws Museumtafel is een project van STUDIO i - platform voor inclusieve cultuur (een initiatief van het Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Abbemuseum Eindhoven) in samenwerking met Onwijs. De Zeeuws Museum tafel is mede tot stand gekomen met steun van de Vrienden van het Zeeuws Museum.

De Museum Plus Bus

Museum Plus Bus
De Museum Plus Bus heeft tot 10 maart op negen dagen bezoeken aan het Zeeuws Museum gebracht. Daarna gaat de Museum Plus Bus met een tentoonstelling van replica’s van kunstwerken naar ouderen in woonzorgcentra verspreid over heel Nederland.

Interdisciplinair samenwerken
Samen met Muziekschool Zeeland is een pilot gestart waarin het thema Eenzaamheid centraal staat. Docenten van de muziekschool en medewerkers van het Zeeuws Museum hebben vier bijeenkomsten belegd. Stakeholders worden uitgenodigd om deel te nemen aan deze pilot. De wens is met elkaar te werken aan een laagdrempelige mogelijkheid om (im)materieel erfgoed én muziek in te zetten als hulpmiddel tegen eenzaamheid voor thuiswonende ouderen.

Moment tijdens pilot bijeenkomst samen met Zeeuwse Muziekschool

Samenwerking met Zeeuwse Muziekschool; bijeenkomsten om eenzaamheid onder ouderen tegen te gaan

DIGITALE STRATEGIE

De digitale strategie van het Zeeuws Museum draagt bij aan de missie van het museum om nieuwe generaties te verbinden met het erfgoed van Zeeland. Het heeft als voornaamste doel het realiseren van een grotere impact met meer snelheid. Uitgaande van de kerntaken van het museum wordt onderzocht hoe digitale middelen daaraan kunnen bijdragen. De strategie wordt gefaseerd uitgevoerd.

In 2020 is als gevolg van de coronacrisis een deel van de plannen versneld uitgevoerd. Na de introductie van het benodigde ticketingsysteem op de website is ook een videotheek toegevoegd met de films die door het Zeeuws Museum zijn geproduceerd. Met behulp van social media zijn online kleurplaten, de Collectieverhalen en ZM Tekenen onder de aandacht gebracht. Eind 2020 is onderzoek gedaan naar de toegankelijkheid, klantvriendelijkheid en veiligheid van de website.

ONSITE, ONLINE EN OP LOCATIE - CIJFERS EN TOELICHTING

Het Zeeuws Museum inspireert bezoekers en prikkelt hun verbeeldingskracht zowel on site in het museum als via verschillende digitale kanalen. Het museum betrekt bezoekers waar mogelijk en nodigt uit tot participeren. Objecten, hun verhalen en de relevantie voor de beleving van het Zeeuws erfgoed en hun actualiteitswaarde zijn niet plaats- of mediumgebonden. Het Zeeuws Museum heeft een aantrekkelijke website, is goed vindbaar op het internet en speelt een actieve rol in diverse social media kanalen. Zowel tijd die wordt doorgebracht op de website als het aantal bekeken pagina's is in 2020 toegenomen. In 2020 is minder geadverteerd, wat terug te zien is in het totaal aantal bezoekers van de website.

De social media zijn in 2020 belangrijker dan ooit om de zichtbaarheid van het museum te vergroten en ook de activiteiten te tonen die niet voor het grote publiek toegankelijk zijn, zoals de maatschappelijke programma's. Uit de toename in de breedte van de aantallen deelnemers aan de sociale media kanalen blijkt een groter gerealiseerd bereik. Doordat minder advertenties zijn geplaatst is het bereik alleen organisch gegroeid.

Onsite bezoekers