Het Zeeuws Museum inspireert en verwondert het publiek met een verrassend en onverwacht beeld van het Zeeuwse verleden én het Zeeland van nu en de toekomst. Het museum positioneert het Zeeuws cultureel erfgoed in de wereld. Het Zeeuws Museum bedient een breed publiek van inwoners en (buitenlandse) bezoekers van Zeeland. En of het nu onsite of online betreft, een bezoek aan het Zeeuws Museum is voor zowel de inwoners als de bezoekers van Zeeland een bijzondere ervaring en biedt hen (een moment van) ontspanning en reflectie. Het Zeeuws Museum inspireert bezoekers en prikkelt hun verbeeldingskracht. De verhalen bij de objecten inspireren tot nieuwe inzichten en creativiteit.

In 2020 zijn naast de (semi)permanente opstellingen de volgende presentaties te bezoeken, bekijken en ervaren. Door de corona pandemie is het museum beperkt toegankelijk geweest voor bezoekers.

TENTOONSTELLINGEN

NOOIT MEER WERKEN

27 april 2019 t/m 6 september 2020

Het Zeeuws Museum stelt zich een wereld voor waarin werken niet meer de belangrijkste structuur vormt waarop ons leven en onze omgeving zijn ingericht. Werk verandert voor iedereen in rap tempo: flex wordt de norm en machines gaan de mens in steeds meer beroepen aanvullen of vervangen. In de toekomst speelt werk voor jong en oud een nieuwe rol.

Aan de hand van acht kunstwerken wordt de betekenis van werk onderzocht. Ze laten verschillende strategieën zien om met de verandering van werk om te gaan: het ene roept op tot verzet, het andere probeert het systeem te hacken of bereidt ons voor op een leven na het werk. Weer een ander laat zien hoe we de herinnering aan werk levend houden in rituelen. Deze verschillende invalshoeken bieden bezoekers ingangen voor bezinning over werk en vrije tijd.
Met werk van o.m.: James Beckett, Jeremy Deller, Janne van Gilst, Manon van Hoeckel, Christian Jankowski, Lisette Olsthoorn, Helge Prinsen en Ottonie von Roeder.

Film still uit videotweeluik van Janne van Gilst

Twee kunstenaars werken in opdracht van het museum aan dit thema. Fotograaf Janne van Gilst (1991) maakt een videotweeluik over het Zeeuws trekpaard. De paarden zijn niet meer nodig voor het werken op het land. Toch wordt er nog straô gereden (op Schouwen-Duiveland) om de paardenbenen te ontdoen van ongedierte. De Zeeuwen houden vast aan deze traditie.
Filmmaker Lisette Olsthoorn (1982) maakt de film Fantasies On How To Strike over de manieren waarop precaire werkomstandigheden doorsijpelen in het dagelijks leven van arbeiders. De film richt zich op het werk van de museumsuppoost en onderzoekt zijn onzekere werkomstandigheden. Onze collega Mike van den Berge, van het team Publieksontvangst & Veiligheid, speelt één van de rollen.

In Zeeland is de veranderende rol van werk goed zichtbaar: de beeldbepalende iconen van boer en visser worden langzaam vervangen door een beeld van zon, zee en strand. Een getuige hiervan is het leegstaand erfgoed in het Zeeuwse landschap. Het Zeeuws Museum brengt een dagbladspecial uit bij de PZC en trekt op met Omroep Zeeland om de betekenis van deze veranderingen voor Zeeland verder te onderzoeken en te delen met een zo breed mogelijk publiek.

MANNENPAK

29 juni 2019 t/m 7 november 2021

Mannenpak, detail zaalbeeldFoto Pim Top

Broek, vest en jas: al jaren vormen ze een drie-eenheid voor elke man. Voor de Zeeuwse man uit de twintigste eeuw is dat niet anders. In deze tijd heeft elk dorp in Zeeland zijn eigen boerenkleermaker. Hij kent de mannen en hun lijven. Hij maakt pakken op bestelling en rondt zijn werk af met zijn kenmerkende signatuur in de vorm van een uniek stiksel. Een Zeeuws mannenpak is van stoere stevige stof; zo zwart en grijs als de Zeeuwse klei, sterk en ruig voor het zware werk, sober voor de zondag en flamboyant voor een feestje, compleet met ‘bling-bling’.
In de presentatie Mannenpak vertelt het pak het verhaal van zijn eigenaar. Ondanks de bijna identieke vorm tonen de pakken een landschap aan verschillen. Door dragen, werken, verslijten en verstellen zijn de sporen van het gebruik te herleiden. Wie is die man die in dit pak woont? Zijn pak verraadt zijn functie binnen de gemeenschap, zijn geloof en zijn werk. De constructie en juist ook de deconstructie geven het pak een eigen gezicht.
Vanaf het jaar 2000 is er geen oorspronkelijke drager meer. Met uitzondering van liefhebbers van het oude Zeeland verdwijnt het traditionele Zeeuwse mannenpak uit het straatbeeld.

MESHEFTEN - FRANS DINGEMANSE

28 oktober 2020 t/m 7 november 2021

De tentoonstelling Mannenpak wordt uitgebreid met een ruime collectie boerenzakmessen, of paeremessen zoals de Zeeuwen ze noemen, uit de verzameling van de Zeeuwse beeldend kunstenaar Frans Dingemanse (1944). Naast het verzamelen, onderzoeken en tekenen van Zeeuwse mesheften, snijdt hij ze zelf ook, geheel in lijn met de Zeeuwse traditie. Het zijn werkelijk sculpturale wondertjes! Waar de paeremessen vooral de noeste arbeid op het land, dierenfiguren, jachttaferelen of het religieus leven tonen, snijdt Frans Dingemanse met een knipoog een persoonlijk mes voor zijn opdrachtgevers. Zijn tekeningen met ontwerpen voor de messen zijn ook te zien.

Mes, lepel en vork met heften van Frans Dingemanse

Van oudsher draagt een in Zeeuwse streekdracht geklede man in de lange smalle zak van zijn klepbroek een boerenzakmes, dat net boven de leren schede uitsteekt. Het mes wordt voor van alles gebruikt: om een appeltje te schillen, om de zwarte nagelranden schoon te schrapen en om bij onraad de hengsels van de paarden los te snijden. Het mesheft is niet alleen een persoonlijk pronkstuk maar toont tevens het leven en de zielenroerselen van de Zeeuw in zijn omgeving. Het met snijwerk versierde houten heft wordt in Zeeland vanaf de jaren twintig van de negentiende eeuw in opdracht gemaakt.

H.E.L. - JAN DE PRENTENKNIPPER

27 september 2020 t/m 5 september 2021

Volkskunstenaar Jan Huijszoon, alias Jan de Prentenknipper (1798 - 1870) geeft op geheel eigen wijze vorm aan de wereld om hem heen. Hij trekt, soms samen met zijn gezin, van plaats naar plaats op zoek naar werk. Om het magere inkomen aan te vullen verkoopt hij zelfgemaakte bijbelprentjes. Zo nu en dan vindt hij onderdak bij een boer. In ruil voor een slaapplaats maakt hij dan een prent van de boerderij en het werk op het land. Jan zwerft o.a. over de eilanden Zuid-Beveland en Walcheren, door Zeeuws-Vlaanderen en Tholen. H.E.L. is één van de afkortingen die Jan de Prentenknipper gebruikt in zijn werk dat vol met Bijbelse verwijzingen zit. Hier staat het echter voor Hoop en Liefde, twee thema’s die centraal staan in het leven van de Zeeuwse prentenmaker dat bepaald niet makkelijk was.

H.E.L. - Jan de Prentenknipper, detail zaalbeeldFoto Pim Top

Knippen is overigens niet het juiste woord voor wat hij doet: Jan de Prentenknipper snijdt en beitelt de voorstellingen uit papier. Vervolgens plakt hij ze op een stevig stuk papier en beschildert ze met waterverf en soms ook met handgeschreven teksten. Zijn werk maakt deel uit van museale collecties maar bijzonder is vooral dat er nog veel prenten in particulier bezit zijn. Door deze samen te brengen wordt niet alleen de unieke artistieke kwaliteit van het werk duidelijk, maar krijgen we ook inzicht in de negentiende-eeuwse belevingswereld in Zeeland. In de vormgeving van de tentoonstelling is een belangrijke rol weggelegd voor hedendaags Illustrator Masha Krasnova-Shabaeva. Zij geeft, in opdracht van het Zeeuws Museum, op haar typerende wijze vorm aan het bewogen leven van Jan de Prentenknipper.

DDW 2020 ONLINE: ZEEUWS MUSEUM X REMI VELDHOVEN X HUL LE KES

17 t/m 25 oktober 2020

Traditiegetrouw presenteert het Zeeuws Museum op de Dutch Designweek in Eindhoven de nieuwe design/modepresentatie die op het programma staat. Dit jaar vindt de DDW alleen online plaats. Het Zeeuws Museum richt virtuele kamers in om het verhaal te vertellen over het onderzoek naar damast. Dit vertaalt zich uiteindelijk in de tentoonstelling re_USED re_SATIN, verwacht in november 2021 in het museum.

In de 18e-eeuwse textielcollectie van het Zeeuws Museum springen de rijke, glanzende en kleurrijke damasten jasjes meteen in het oog. Tijd voor een grondig onderzoek naar de herkomst van deze stof. Nog niet eerder is het op zo’n grote schaal in samenwerking met vormgevers onderzocht op herkomst, weefbindingen, kleurgebruik, productie en distributie.

Oud en nieuw damast op video still Hoekman Brothers

Textielontwerper en -onderzoeker Remi Veldhoven en modeontwerper Sjaak Hullekes bieden inzicht in en bewustwording van hedendaagse duurzame ontwerp- en productiemethodes in vergelijking met die van eeuwen daarvoor.
In samenwerking met textielbedrijven als Wolkat (Tilburg) en EE Exclusives - Van Engelen & Evers (Heeze) presenteert het Zeeuws Museum een blik in de totstandkoming van een nieuw jasje van damast.