Leren & Verbinden

Educatie is één van de speerpunten van het museum. Educatie richt zich zowel op jongeren (zowel in schoolverband als daarbuiten) als op volwassenen. Voor beide doelgroepen is er een aanbod op maat. Het museum stelt zich ten doel de kennis en ervaring op een interactieve wijze te delen.
Door samen te werken met onderwijs, culturele en maatschappelijke instellingen, kunstenaars en het bedrijfsleven fungeert het museum als verbindende factor. Het museum biedt context en verrassende invalshoeken en stimuleert hiermee het debat over actuele onderwerpen.

ONDERWIJS

BASISONDERWIJS
In 2018 is er educatief materiaal ontwikkeld bij de vaste presentatie Dit is Zeeland. ‘Beeldtaal’ is ontwikkeld voor de groepen 3 t/m 6 van het basisonderwijs. Met behulp van museumdocenten gaan leerlingen aan de slag met zowel beeld als taal en met elkaar in gesprek op zaal. Bij het programma worden rekwisieten en collectie gebruikt die het gesprek op gang brengen.
Voor leerlingen van groep 1 en 2 van het basisonderwijs is ‘Beestenbal’ ontwikkeld, een programma in twee delen, bestaande uit een les op school en een bezoek aan het museum. In het museum gaan de leerlingen op ontdekkingstocht in de zalen van Dit is Zeeland.

Leerlingen op zaal, beeldtaal. Foto Anda van Riet

Leerlingen op zaal, beeldtaalFoto Anda van Riet

ZM IN DE SCHOOL
ZM in de school kent een succesvol vervolg in 2018, met naast deelneming van ABS en Wilgenhof basisscholen in Middelburg nu ook basisschool Het Kompas in Oost-Souburg. Zeeuws Museum in de school is een doorlopende ontwikkelleerlijn voor onder-, midden- en bovenbouw van het basisonderwijs, gebaseerd op een uitleencollectie. In 2018 presenteert het Zeeuws Museum de uitleencollectie en onderwerpen in de vorm van een authentiek didactisch onderwijsmiddel: het leesplankje.
Na de nieuwe inspiratieteksten voor docenten, poster en flyer is dit jaar een instructiefilm voor museumdocenten van 50 minuten beschikbaar gekomen over ZM in de school. De film is geproduceerd door de Hoekman Brothers. De medewerker educatie vertelt en geeft good practice voorbeelden voor de museumlessen met collectie in de klas.

Het Zeeuws Museum adviseert musea en andere erfgoedorganisaties op verzoek over opzet en uitvoering van educatieve programma’s. Het museum heeft intussen meerdere jaren ervaring met de doorlopende leerlijn Zeeuws Museum in school. Op basis daarvan is overleg gevoerd met Cultuurkwadraat, provinciaal kennisplatform voor cultuureducatie, over een aanvullende doorlopende leerlijn cultureel erfgoed. Dit heeft echter (nog) niet tot een nieuwe leerlijn geleid.

KINDEREN EN FAMILIE
Bij lopende tentoonstellingen zijn evenals voorgaande jaren met regelmaat naast (familie)rondleidingen ook goed bezochte hands-on workshops in de werkplaats uitgevoerd. In vakantieperioden ligt een extra accent op familieactiviteiten en is er een speciale programmering. Bij Romeinse kust zijn de rondleiding Romeinse Schatten en workshop Buideltjes maken uitermate goed bezocht. Voor de presentatie Zeeuws Museum X Das Leben am Haverkamp is er het Kijkspel, het familie-zoek spel De Scherpkijker en de workshop Pik een traan. De animo is ook hier groot, de betrokkenheid bijzonder.

De Scherpkijker! Ontwerp Lennarts en De Bruijn

SAMENWERKING

Samenwerking vindt plaats op bijna alle denkbare terreinen: collectie (musea, onderzoekers), tentoonstellingsprojecten (met kunstenaars) educatieve activiteiten (onderwijsinstellingen), onderzoek (wetenschappelijke en onderzoeksinstellingen, organisatie van activiteiten (diverse partners voor praktische uitvoering dan wel inhoudelijke bijdragen), promotie (Vrienden, zakelijke vrienden, toeristische organisaties). Enkele bijzonderheden:

HURGRONJE LEZINGEN
In het najaar van 2018 worden vier Hurgronje-lezingen gehouden in het Zeeuws Museum in samenwerking met de Werkgroep Cultuurhistorie van het Zeeuws Genootschap. Sinds 2016 geven de Hurgronje-lezingen een podium aan onderzoekers die werken aan een aspect van het Zeeuwse verleden. De lezingen worden georganiseerd door Prof. dr. Arjan van Dixhoorn, Hurgronje-hoogleraar (UCR/UU) in de Geschiedenis van Zeeland in de Wereld.

MASTERCLASS PAEREMES
Samen met de Crafts Council Nederland, het nationale platform voor het hedendaagse ambacht, organiseert het museum begin juni een driedaagse Meet the Master Paeremes. Frans Dingemanse is een van de weinige paeremessnijders van Nederland. Een paeremes is een met de hand gesneden houten heft waaraan een lemmet van staal gezet wordt. Vroeger had bijna elke Zeeuwse boerenjongen zo’n mes dat voor dagelijkse doeleinden gebruikt werd. Tijdens deze driedaagse masterclass maken deelnemers een eigen paeremes onder leiding van Frans Dingemanse.

De inclusieve samenleving - voordracht tijdens bezoek aan museum door vertegenwoordigers van gemeente en provincie

ZEEUWSE MUSEA
Het Zeeuws Museum adviseert andere musea in Zeeland over museumzaken, beleid, etc. en draagt zo bij aan de professionalisering van de sector. In 2018 is de directeur van het Zeeuws Museum bestuurslid van de Vereniging Zeeuwse Musea en adviseur van het bestuur van het Zeeuws maritiem muZEEum in Vlissingen en Historisch Museum De Bevelanden in Goes. In 2018 wordt intensief samengewerkt voor het realiseren van tentoonstellingen (t.g.v. het 250 jarig jubileum van het Zeeuws Genootschap) in het Warenhuis in Axel, Terra Maris in Oostkapelle, Historisch Museum De Bevelanden in Goes en Stadhuismuseum Zierikzee.

ZEEUWSE ANKERS
Het Zeeuws Museum is partner van Zeeuwse Ankers en draagt zo bij aan zichtbaar en beleefbaar maken van Zeeland.

SOCIAAL MAATSCHAPPELIJKE PROGRAMMA’S

Het Zeeuws Museum streeft ernaar een plek te zijn die mensen verbindt en met elkaar in gesprek brengt in samenwerking met gemeenschappen en groepen mensen in Zeeland. Voor bijzondere groepen worden speciale programma's ingezet. Uitgangspunt is dat de sociale en maatschappelijke betekenis van de projecten voor deze specifieke doelgroepen van grote waarde zijn.

Marjan Ruiter benoemt tot ambassadeur van Dementievriendelijk Zeeland

Marjan Ruiter wordt ambassadeur van project Dementievriendelijk Zeeland

Op 19 april wordt de directeur van het Zeeuws Museum officieel ambassadeur van project Dementievriendelijk Zeeland. Alzheimer Zeeland zegt daarover het volgende: ‘Ambassadeurs helpen Zeeland bewust te worden van dementie. Vanuit hun veelal publieke functie kunnen ze aandacht vragen voor dementie, de gevolgen daarvan en nog liever, het omgaan ermee. Ze zijn dus een belangrijke spil in het vormen van een dementievriendelijk Zeeland.’
Stichting Alzheimer Nederland, afdeling Zeeland, organiseert in november een mini-symposium in het museum.

HUIS VAN HERINNERING
Het Zeeuws Museum initieert in 2013 het project Huis van Herinnering. Samen met de zorgorganisatie Stichting voor Regionale Zorgverlening (SVRZ) en Scalda (School voor middelbaar beroepsonderwijs en volwasseneneducatie) zijn in 2016 voorbereidingen getroffen voor een verdieping van dit participatieproject. In 2017 start de uitvoering van dit generaties-verbindende programma. In 2018 is het programma uitgebouwd met een pilot voor ouderen en medewerkers van de SVRZ.

In Huis van Herinnering komen jong en oud samen in het museum. Tijdens het museumbezoek worden herinneringen opgehaald en levensverhalen gedeeld. Het museumbezoek vormt het startpunt van een gesprek, waardoor een uitwisseling van informatie en verbinding ontstaat tussen de generaties. Ouderen en studenten drinken samen koffie en sluiten de gezamenlijke dag af met een lunch. Na het museumbezoek krijgen de studenten een gastles intervisie, waarin zij de ervaringen die ze hebben opgedaan met elkaar delen. In 2018 vinden er acht bijeenkomsten plaats.

ONVERGETELIJK ZEEUWS MUSEUM
Een gezellig en ontspannend uitje voor mensen met (beginnende) dementie en hun naasten: dat is Onvergetelijk Zeeuws Museum. Samen met familie, vrienden of huisgenoten neemt men deel aan de rondleiding. Deelnemers bekijken in een kleine groep een aantal collectiestukken waarover zij met elkaar in gesprek gaat. Tijdens Onvergetelijk staat het genieten centraal. Door verhalen, herinneringen, associaties en ideeën te delen, brengen zij met elkaar de (Zeeuwse) kunstwerken tot leven. De speciaal hiervoor getrainde rondleider helpt de deelnemers op weg met vragen en creatieve opdrachten. Elke maand is er een ander thema.

Een film gemaakt over Onvergetelijk Zeeuws Museum. Gemaakt in opdracht van SVRZ

Het Zeeuws Museum neemt hiermee deel aan het landelijk programma Onvergetelijk. Bijzonder aan dit programma is dat het niet alleen leidt tot een verbetering van de kwaliteit van leven van de persoon met dementie. Uit onderzoek blijkt namelijk dat het ook positieve effecten heeft voor de mantelzorger en de relatie tussen beiden. Bovendien biedt het museum hiermee een veilige en inspirerende omgeving om met lotgenoten in contact te komen. Tijdens het programma ligt de focus op het positieve, creatieve en inspirerende, niet op de ziekte. Het programma is geïnspireerd op het ‘Meet Me at MoMA’-programma van het Museum of Modern Art in New York.

Pauze tijdens rondleiding Onvergetelijk - interesse vanuit de politiek

Aandacht vanuit de politiek voor het programma Onvergetelijk Zeeuws Museum

In samenwerking met Samen dementievriendelijk organiseert het museum twee keer de publiekstraining Goed omgaan met dementie. Deze training is voor iedereen die meer wil weten over dementie. In de training leert men in simpele stappen beter contact te maken als je een (on)bekende met dementie tegenkomt. Na afloop kan men deelnemen aan de demonstratierondleiding Onvergetelijk.

WERKPLAATS

De werkplaats van het Zeeuws Museum is en blijft al jaren op een rij een vruchtbare plaats voor ontmoeting en overdracht van kennis en ervaring. De groeiende groep vrijwilligers kunnen deze plek nu continu drie vaste middagen bezetten en tijdens speciale evenementen zelfs bijna continu. Onder leiding van deze groep vrijwilligers spoort het collectief Das Leben am Haverkamp de bezoekers aan een gezamenlijk kunstwerk te maken: ’Prik een Traan’. Gezamenlijk aan iets groots werken maakt soms ook heel persoonlijke verhalen los.

Gebreid paard voor performance Kustpijn Paardenkracht van beeldend kunstenaar Carmen Schabracq

Het gebreide paard van Carmen Schabracq voor de voorstelling Kustpijn Paardenkracht in de werkplaats van het museum

Dit jaar gaat de werkplaats een externe samenwerking aan met theaterproductiehuis Zeelandia, organisator van het Zeeland Nazomerfestival. Voor de performance Kustpijn Paardenkracht van beeldend kunstenaar Carmen Schabracq ( Amsterdam) start een breigroep met het breien van onderdelen van een Zeeuws trekpaard. Samen met collega-breisters uit Amsterdam worden twee volledige trekpaarden gebreid die zowel aan het strand van Zoutelande als in de nabijgelegen Kloostergangen voor het publiek te aanschouwen zijn. Door deze samenwerking is de groep vrijwilligers gegroeid en verwerft de werkplaats een steeds meer herkenbare plek binnen het museum.

PUBLIEKSDAGEN

In 2018 zijn gratis publieksdagen georganiseerd tijdens het Museumweekend, Monumentenweekend, de N8vdN8 en tijdens openingen van de nieuwe exposities. Dit heeft tot doel om de drempel om het museum te bezoeken zo laag mogelijk te maken. Deze evenementen worden vooral door inwoners van Zeeland bezocht. Met name de N8vdN8 is een publiekstrekker van formaat. Het Abdijplein wordt dan steeds meer het bruisende hart van de activiteiten, in het bijzonder voor gezinnen met kinderen.

Uitreiking van Museumkids Awards in Nationaal Militair Museum

Feestelijke uitreiking van de Museumkids Awards 2019 in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg

DIGITALE STRATEGIE

De digitale strategie van het Zeeuws Museum draagt bij aan de missie van het museum om nieuwe generaties te verbinden met het erfgoed van Zeeland. Het heeft als voornaamste doel het realiseren van een grotere impact met meer snelheid. Uitgaande van de kerntaken van het museum wordt onderzocht hoe digitale middelen daaraan kunnen bijdragen. De strategie wordt gefaseerd uitgevoerd.

Doordat het team in 2018 niet compleet was als gevolg van een langdurig zieke collega, is besloten het herzien van de digitale strategie uit te stellen. Ter voorbereiding is gewerkt aan de optimalisering van de informatie op de website en de bezoekersanalyse. In 2019 zal hier verder gevolg aan worden gegeven, onder andere door participatie in een onderzoek van de Universiteit Twente naar optimalisering van Google Ads.

Aantal volgers social media

	2018	2017	VERSCHIL
Twitter	11500^*	11800	- 3 %
Facebook	3628	3450	5 %
G+	0^**	247	-100 %
LinkedIn	524	430	22 %
Instagram	1995	1640	22 %
Pinterest	1578	1510	5 %

* Daling deelnemers door opschoning nepaccounts door Twitter

** Netwerk is opgeheven

ONSITE, ONLINE EN OP LOCATIE CIJFERS EN TOELICHTING

Het Zeeuws Museum inspireert bezoekers en prikkelt hun verbeeldingskracht zowel on site in het museum als via verschillende digitale kanalen. Het museum betrekt bezoekers waar mogelijk en nodigt uit tot participeren. Objecten, hun verhalen en de relevantie voor de beleving van het Zeeuws erfgoed en hun actualiteitswaarde zijn niet plaats- of mediumgebonden. Een zorgvuldige analyse van aantallen online en on site bezoekers (door eBirds) maakt deze interactie met het publiek inzichtelijk.