Het is een raadsel wie op dit portret staat afgebeeld. Dit kan niet Anna Jacoba de Witte, de eerste echtgenote van Jacob Verheye van Citters (1753-1823) zijn, zoals staat aangegeven op de achterkant van het schilderij. Zij overlijdt namelijk in 1796. De jurk die ze aan heeft, is zuiver Empire en kan niet eerder dan 1805/1810 gedragen zijn.

Op smalle reep stof op spieraam zou volgens de invoer in het Adlib-systeem staan (maar Ron en Karina hebben het niet kunnen vinden): ‘tweede echtgenote van J. Verheye van Citters’. Dit zou dan Christina van Soelen (1753-1819) zijn, de vrouw waarmee Jacob Verheye van Citters in 1805 hertrouwde. Of dit klopt, is de vraag. Dit portret moet op basis van de kleding tussen 1805 en 1810 gedateerd worden, Christina was in 1805 52 jaar oud!
Misschien is het een van zijn dochters: Anna Digna (geb. 1779) of haar jongere zusje Magdalena (geb. 1784) ???

Het verhaal van zijn tweede vrouw is wel een fraai relaas:
Na het overlijden van zijn 1e vrouw, Cootje (Anna Jacoba de Witte) in 1796 was Verheye eenzaam op kasteel Popkensburg bij St Laurens gaan wonen. In 1803 liet hij zijn familie weten dat hij wou hertrouwen. ‘De slommer van het huishouden, schoonmaken, nagaan van mijn linnen, het van tijd tot tijd gehoopt en verlangt zien van mijn kinderen en diergelijke zaken meer, die mj lastig vallen, buiten mijn spheer zijn en onder het juk van meiden en schoonmaaktsters brengen’ brachten hem tot dit voornemen zo schreef hij op 27 september 1803 aan zijn tante Pous. Zijn familie was diep geschokt. Zijn keuze was gevallen op een vrouw ver beneden zijn stand, die bovendien uit haar 1e huwelijk een verwende dochter met een ‘disfavorabel’ karakter had. Men had begrip voor zijn wens te hertrouwen maar ‘verre van alle hoogmoed diende men niet al te veel égalité in dit point te gebruiken’ zoals zijn tante Pous schreef. De leuze van de Franse tijd Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap was best, maar men moest het niet overdrijven! Verheye zette echter door. Hij vond Christina een goede vrouw, die inderdaad wel beneden zijn ‘fatsoen’ was, maar gezien haar leeftijd – te oud om nog kinderen te krijgen – was dit geen bezwaar. Het was wel een beetje vervelend dat de man van haar zuster stadsbode en ex-bediende van de familie was, maar met hem hoefden zij geen verdere betrekkingen te onderhouden! Het huwelijk werd in 1805 voltrokken en hoewel zijn kinderen er niet gelukkig mee waren wensten ze hem van harte geluk.

Misschien aardig om dit als puzzel te presenteren en in te gaan op de problemen bij het identificeren van geportretteerden. Meestal staan er geen namen op. Opschriften op de achterkant zijn vaak vele generaties later aangebracht en kloppen vaak niet omdat men het toen ook al niet meer wist. Alleen een combinatie van familiewapens, jaartal en leeftijd aangebracht op het moment van schilderen (en niet later zoals ook wel gebeurde) kan een geportretteerde correct identificeren. Bv bij de kinderen de Looper [M80-048 en 049] en Maria Boreel [M80-055].
Heyning, Katie (2010-02-03)